Condroz,Heuvelruggen en valleien wisselen elkaar af

Natuurlijk erfgoed

Het landschap van de Condroz, in het noorden omringd door de Samber en Maas, is een golvend plateau dat zich uitstrekt aan weerszijden van de vallei van de Boven-Maas. Door erosie is het reliëf van de Condroz in golven gebeeldhouwd, met afwisselend harde zandstenen bergkammen en zachtere kalkstenen laagvlakten. Deze golven zijn kenmerkend voor het natuurlijke karakter van de streek. Maar ook de vegetatie accentueert het bijzondere landschap van de Condroz: de glooiende hellingen van het reliëf worden bewerkt, de valleibodems zijn bezaaid met weiden, en de toppen zijn bedekt met bossen.

Het kenmerkende landelijke landschap van de Condroz valt onder het gemengde Openfield-model. Door de landelijke ruimte zo te organiseren, wordt een open agrarisch landschap gecreëerd. Het is evenzeer gewijd aan weilanden als aan niet-gesloten teelten. Het gemengde Openfield is opgezet volgens een concentrische structuur. Die bestaat uit een kern van woningen, omgeven door weilanden, gevolgd door akkerland en tenslotte een bebost gebied. De geologie van de Condroz geeft een beter beeld van het gebied. In de eerste plaats komen op de lagere kalksteenhellingen met arme gronden weilanden voor. Vervolgens worden de zacht glooiende hellingen, met goed gedraineerde bodems en bedekt met voedselrijk slib, gebruikt voor gewassen. Tot slot zijn de zandstenen bergkammen, met hun weinig vruchtbare zandgronden, begroeid met bossen.

Bouwkundig erfgoed

Plaatselijke dorpen liggen vaak onderaan de hellingen, of net onder de heuveltoppen. Zij worden gekenmerkt door een dichte bebouwing langs de bergkammen. Enkele andere dorpen bevinden zich op de vlakten van de valleien. De opstelling van de gebouwen varieert nogal en berust meer op de behoefte aan een goede oriëntatie van het huis dan op een door de weg bepaalde oriëntatie. De huizen zijn vaak halfvrijstaand, doch behouden de dorpen een open structuur met veel boomrijke zones. Buiten de dorpen zijn woningen zeldzamer. Gebouwen in het landschap zijn voornamelijk grote boerderijen of kastelen, met een bijzonder historisch belang.

Het Condruzische huis is hoog en ondiep, met een vrij lange voorgevel. De meeste huizen zijn een gelijkvloerse woning. Dit betekent dat alle vertrekken van het gebouw op de begane grond liggen en zich onder één dak bevinden. Maar je kunt ook complexere ruimtelijke eenheden in het landschap zien. Ze hebben kleine bijgebouwen die al dan niet loodrecht op het hoofdgebouw staan. Deze inrichting voorziet een circulatie- of werkruimte met een open binnenplaats.

Bij grotere boerderijen sluit een muur de binnenplaats af, die alleen toegankelijk is via een hek of een poort. De traditionele huizen van de Condroz zijn gebouwd met lokale materialen, gewonnen uit de talrijke steengroeven in de streek. Naargelang de streek hebben de gevels de grijzige tinten van kalksteen en de warmere tinten van zandsteen. Soms zijn de stenen bekleed met wit pleisterwerk. Het gebruik van grijze leien en dakpannen is typisch, terwijl rode dakpannen zeldzamer zijn.